Herder

"Evrende her şey milyonlarca erek için bir araçtır ve her erek de milyonlarca araçtan dokunmuştur."

" Her ulusun, her çağın ağırlık merkezleri kendisindedir ve kendisi içindir, her ulus, her çağ kendisine göre mutlu olur ve kendisine düşen ödevi kendine göre çözer."

"Eski çağlardaki zorbalık gerçekte, evi-barkı yönetmek için zorunlu olan bir baba otoritesinden başka bir şey değildir. Bu çağdaki bilgisizliği, çocukça düşünüşü; bir boşinan, bir kölelik saymak son derece yanlıştır."

"Anlayamadığımız, duyamadığımız için alay ediyoruz, yadsıyoruz, kötüye yorumluyoruz."

"Her şeyi belirleyen ruhun yapısını duyabilmek için sözcüklerle yanıt verme, o çağa, o bölgeye, bütün tarihe git, her şeyi içinden duymaya çalış."

"Avrupa Ortaçağ'da kültür yurdu olmaya başlamıştır. Tanrı daha önce bu 'barbar çağı' göndermemiş olsaydı bugün Avrupa bir çöl olurdu."

"Avrupa'da şimdi dünyanın bu güne kadar görmüş olduğundan daha çok erdem varmış. Neden? Çünkü Avrupa aydınlanmışmış. İşte ben de bundan dolayı onda daha az erdem olacağını savunuyorum."

Macit Gökberk, Kant ile Herder'in Tarih Anlayışları